WHR – Ağır Sanayide Atık Isıdan Enerji Geri Kazanımı

WHR, Waste Heat Recovery kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır ve Türkçe’ye "Atık Isı Geri Kazanımı" olarak çevrilebilir. Başta çimento sektörü olmak üzere, demir-çelik ve cam sanayi gibi yüksek ısıl işlemlere sahip olan proseslerde kullanılmayan ısıl enerjiden, elektrik enerjisi üretimi teknolojisidir. 1970’lerde Japonya’da popüler olan WHR sistemleri 1990’ların sonlarına doğru devlet teşvik ve yaptırımları sayesinde Çin’de de popüler olmuştur. Günümüzde ise bu sistemler Çin’den tüm dünyaya yayılmaktadır. WHR sistemlerinin en önemli özelliği, üretilen enerjinin ekonomik ve çevre dostu olmasıdır. Enerji fiyatlarının ve enerji verimliliği bilincinin artması ile WHR sistemlerinin sanayide kullanımı gün geçtikçe artmaya devam etmektedir.

WHR sistemlerinde temel ekipmanlar boyler, türbin, jeneratör, tozsuzlaştırma odası, soğutma kulesi ve kimyasal arıtma sistemidir. Bu sistemlerde kullanılan boylerler genelde özel tasarlanmış, yüksek teknolojili tek kademeli, çift kademeli ya da flaşörlü boylerlerdir. WHR sistemleri genel olarak yüksek sıcaklıklı atık gazlar için klasik buhar teknolojili ya da düşük sıcaklıklı atık gazlar için organik Rankine dönüşümü teknolojili olabilir. Klasik buhar kullanan sistemlerde ısıl değeri yüksek olan atık gazın enerjisinden boylerde faydalanılarak buhar üretilir. Daha sonra bu buhar türbine gönderilerek jeneratöryardımı ile elektrik enerjisi elde edilir. Türbin çıkışından elde edilen su soğutularak yeniden kullanılmak üzere kimyasal arıtma ünitesine gönderilir.

WHR sistemlerinin özellikle çimento sektöründe kullanımı çok yaygınlaşmıştır. Çimento fabrikalarının 280-350°C arasındaki ön ısıtıcı sonrası atılan gazlardan ve soğutma çıkışında 250-300°C olan ve çoğunlukla direkt olarak atmosfere atılan gazlardan elektrik elde etmek mümkündür. Ortalama 3200 ton/gün klinker üretimine sahip bir klinker üretim hattından, kullanılan teknolojiye ve hammaddenin rutubetine bağlı olarak 3,0 ila 6,0 MW arasında bir elektrik enerjisi eldeedilebilmektedir. Böyle bir tesisin işletme maliyeti 2 cent/kWh civarında olduğundan fabrika içerisinde hidroelektrik santrali çalıştırmak ile aynı performansta tasarruf sağlar.

Bedava yakıtla elektrik üretmek, bacaların toz yüklerinde önemli miktarlarda düşüş sağlamak ve bunlar gibi birçok avantajı bulunmaktadır. Ayrıca, elektrik üretiminde fosil kaynaklar kullanılmadığından karbondioksit kredisi kazanılması mümkündür. 1 kWh elektrik üretimi sayesinde 0,65 kg CO2 kredisi sağlanabilir.

Hidroelektrik Enerji

TAŞÇI MAKİNA, hidroelektrik santrallerinin ayrılmaz birer parçası durumunda olan; radyal kapaklar, düz kapaklar, ızgaralar, çeşitli vanalar, cebri borular, sistem ile ilgili bina ve diğer yapılar için gerekli olan çelik konstrüksiyon,vinç gibi mekanik sistemlerin imalat ve montajını, yüksek kalitede ve standartlara uygun biçimde gerçekleştirmektedir.

Kapak donanımının açma kapama sistemleri ile bu sistemin komple otomasyonu konusunda da üst seviyede bilgi ve tecrübeye sahiptir.

Mekanik sistemlerin imalatı, tesisin otomatik olarak işletilmesine imkan veren otomasyon sisteminin donanım ve yazılımı dahil komple kurulması, otomasyon sistemi için gerekli değişik tip ve kalitede ölçüm sensörleri gibi saha enstrümanları ile elektrik donanımı konularının tümünü kapsayan bilgi, tecrübe ve üretim imkanı, TAŞÇI MAKİNA’ya önemli bir avantaj sağlamakta, en yüksek kalitenin en ekonomik şartlarda temin edilmesine imkan vermektedir.

Atıklardan Elektrik Üretimi

TAŞÇI MAKİNA enerji alanındaki faaliyetlerine bir yenisini ekleyerek, . WHR sistemi ile başta çimento sektörü olmak üzere, demir-çelik ve cam sanayi gibi ısıtmanın söz konusu olduğu proseslerde atmosfere atılan sıcak gazlar kullanılmak suretiyle elektrik üretimi paket tesisinin alt yapısını oluşturmaktadır. Böylece, hem ücretsiz yakıt kullanılarak elektrik üretilip ekonomik fayda temin edilmekte hem de çevre duyarlılığı açısından önemli katkı sağlanmaktadır.

TAŞÇI MAKİNA bu alanda da yenilikçi ve öncü konumunu sürdürmeyi sağlamak üzere tüm hazırlıklarını tamamlamıştır.

Türkiye’de bu alandaki toplam kapasite 600MW olup 1,2 milyar dolarlık bir pazar imkanı mevcuttur.